Zuurstof (Ox), samen met stikstof, vormt de belangrijkste bestanddelen van onvervuilde omgevingslucht op grondniveau en is essentieel voor de ademhaling van levende organismen. Het is dan ook een van de pijlers van het leven zelf. Het zuurstofgehalte in de atmosfeer bedraagt ongeveer 20,9 vol.%. Stikstof maakt 78 vol.% uit, en de rest bestaat uit andere gassen, waaronder ongeveer 400 ppm of 0,04 vol.% CO₂. In deze blog zoomen we in op verschillende giftige gassen hun gevaren en tijdige detectie hiervan.
Gevaren door vreemde gassen
Wanneer de omgevingslucht wordt verontreinigd door vreemde gassen, ontstaat het gevaar van zuurstofverdringing, wat kan leiden tot verminderde ademcapaciteit. Dit risico is aanwezig in slecht geventileerde ruimtes door overmatige CO₂ (bijvoorbeeld door uitademing) en in afgesloten ruimtes zoals containers, silo’s, tanks, schachten en andere besloten ruimtes door brandbare of giftige gassen.
Het gevaar van zuurstoftekort begint wanneer de zuurstofconcentratie ongeveer 17 volumeprocent bedraagt. Naarmate deze concentratie blijft dalen, treedt een geleidelijke afname van fysieke en mentale prestaties op, en bij zuurstofniveaus van minder dan 10 vol.% kan bewusteloosheid optreden. Het beschermen tegen deze gevaren is essentieel om de veiligheid en het welzijn van personen die in dergelijke omgevingen werken, te waarborgen.
Giftige gassen (Tox)
Giftige gassen kunnen ernstige bedreigingen vormen voor de menselijke gezondheid. Ze kunnen kanker veroorzaken, ademhalingsproblemen veroorzaken, het centrale zenuwstelsel aantasten en in korte tijd levensbedreigend zijn. Enkele veelvoorkomende giftige gassen zijn:
• Koolmonoxide (CO)
• Kooldioxide (CO₂)
• Waterstofsulfide (H₂S)
Deze gassen ontstaan onder verschillende omstandigheden, zoals onvolledige verbranding en ontbindingsprocessen. Ze hebben uiteenlopende effecten op de gezondheid, afhankelijk van de concentratie en duur van blootstelling.
Effecten op de gezondheid
Veiligheid eerst: Monitoring van CO₂ en H₂S
Bewaking van kooldioxide (CO₂)
Bij volledige verbranding wordt koolstof omgezet in kooldioxide (CO₂). Dit gas komt vrij bij onze ademhaling, bij verbrandingsprocessen, maar ook bij biologische activiteit zoals celademhaling en ontbindingsprocessen. Toch kan een verhoogde concentratie CO₂ in de lucht al bij 3 volumeprocent hoofdpijn en vermoeidheid veroorzaken. Daarom is het monitoren van CO₂-concentraties, vooral binnenshuis, cruciaal.
CO₂-Monitoring en de OLLI met gecertificeerde meetfunctie
Tijdens het begin van de coronapandemie adviseerde het Europese milieuagentschap het monitoren van CO₂-concentraties binnenshuis om de verspreiding van aerosolen te beperken. Voor deze taak zijn apparaten zoals CO₂-verkeerslichten en mobiele gasdetectors, zoals de OLLI met gecertificeerde meetfunctie, bijzonder handig.
Bewaking van waterstofsulfide (H₂S)
Waterstofsulfide (H₂S) is een bijtend en giftig gas dat in zeer lage concentraties al waarneembaar is door de kenmerkende rotte-eierengeur. Echter, H₂S verdoofd verdooft de reukreceptoren al bij ongeveer 200 ppm, waardoor de geur niet meer wordt waargenomen. Het wordt geproduceerd tijdens biologische afbraakprocessen en komt vaak voor op plaatsen zoals stortplaatsen, biogasinstallaties en rioolputten.
Veiligheid en gasdetectie
Het is van het grootste belang om deze gassen te kunnen detecteren, aangezien ze ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Geavanceerde gasdetectietechnologieën zoals de OLLI met gecertificeerde meetfunctie spelen een cruciale rol bij het waarborgen van de veiligheid in verschillende omgevingen. De mogelijkheid om deze potentieel gevaarlijke gassen te monitoren, draagt bij aan een veiligere en gezondere werkomgeving.
Detectie en preventie van giftige gassen
Andere giftige gassen
Naast koolmonoxide (CO), koolstofdioxide (CO₂), en waterstofsulfide (H₂S), zijn er nog andere giftige gassen zoals zwaveldioxide (SO₂) en stikstofdioxide (NO₂). Deze gassen worden meestal aangetroffen in industriële toepassingen
Grenswaarden en veiligheidsmaatregelen
Vanwege de uiteenlopende gevaren die deze gassen met zich meebrengen, zijn er specifieke grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling (OEL) of maximale werkplekconcentraties (MAC) vastgesteld. De Europese REACH-vordering (registratie, evaluatie, autorisatie en beperking van chemische stoffen) bepaalt de volgende waarden:
- CO: 30 ppm
- CO₂: 5000 ppm of 0,5 vol.-%
- H₂S: 5 ppm
- Veilige werkomgeving
In situaties zoals eerder genoemde containers waar zuurstoftekort niet kan worden uitgesloten vanwege de aanwezigheid van gassen zoals methaan, CO₂ of H₂S, is het essentieel om vooraf een meting uit te voeren om de luchtkwaliteit te waarborgen. Als blijkt dat de atmosfeer verontreinigd is, mag de container, tank of schacht niet betreden worden en moeten passende maatregelen worden genomen, zoals ventilatie.
OLLI gasdetector: Veiligheid eerst
De OLLI gasdetector is speciaal ontworpen om veiligheidsmaatregelen te ondersteunen. Een van de menupunten van de OLLI is ‘werkplekbewaking’. De werkruimte wordt grondig gecontroleerd voordat er werkzaamheden plaats mogen vinden. Dit is cruciaal om ervoor te zorgen dat werknemers en technici veilig kunnen werken in potentieel gevaarlijke omgevingen. Met OLLI wordt veiligheid altijd op de eerste plaats gezet.